SMART INDUSTRY POLSKA 2020 – EXECUTIVE SUMMARY
Zdecydowana większość przedstawicieli C-level deklaruje, że zasięg działalności ich firm wykracza poza granice Polski. Jedynie 14,4% respondentów zarządzało firmami o lokalnym charakterze, co świadczy o trafnym uchwyceniu w próbie kadry zarządzającej z firm prowadzących działalność przemysłową na szeroką, międzynarodową skalę.
Zdecydowana większość przedstawicieli C-level może pochwalić się wyższym wykształceniem (studia pierwszego lub drugiego stopnia – łącznie 80,6%), jednak nie można pominąć blisko 20% zarządzających, którzy legitymują się wykształceniem średnim.
Zbliżone odsetki badanych przedstawicieli kadry zarządzającej to absolwenci kierunków związanych z finansami / ekonomią (37,3%) oraz technicznych / ścisłych (36,6%). Można przypuszczać, że kierunki studiów z pierwszej grupy dostarczają w większym stopniu umiejętności zarządczych, drugie zaś dostarczają kwalifikacji technologicznych. Zapewne przedstawiciele C-level cechują się obydwoma rodzajami kompetencji – różnią się natomiast tym, czy wynikają one bardziej z formalnego wykształcenia czy z doświadczenia zawodowego i ewentualnych szkoleń.
Przedstawiciele kadry zarządzającej w większości są przeświadczeni o posiadaniu dobrze wykształconych kompetencji miękkich, takich jak umiejętności przywódcze, zarządzanie personelem, zarządzanie informacjami czy umiejętności negocjacyjne.
Internet pozostaje najpopularniejszym źródłem informacji w celu zdobywania wiedzy na temat transformacji cyfrowej w firmach. Znacznie niższe odsetki wskazań uzyskały specjalistyczne źródła takie jak prasa fachowa, szkolenia czy publikacje naukowe. Trzeba przy tym odnotować, że ponad 45% przedstawicieli kadry zarządzającej nie korzysta z żadnych źródeł informacji w celu zdobycia wiedzy na temat digitalizacji w przedsiębiorstwach.
W przypadku przedsiębiorstw produkcyjnych sektora MŚP transformacja cyfrowa (przynajmniej częściowa) przeprowadzona została w umiarkowanie dużym odsetku firm. Najczęściej (w 60% firm) zrealizowana została w zakresie komunikacji i współpracy z klientami czy dostawcami, najrzadziej natomiast (w 25% firm) dotyczyła takich procesów jak uruchamianie cyfrowych kanałów dystrybucji czy cyfrowego wsparcia sprzedaży.
W porównaniu do wyników badania Smart Industry Poland realizowanego w 2018 roku, wzrósł wyraźnie odsetek deklaracji, że technologie zgodne z koncepcją Industry 4.0 stanowią element strategii firmy. Odnosi się to zwłaszcza do planów wdrożenia (ponad dwukrotny wzrost z 11% do 25,5%).
Zapytani o konkretne technologie wdrożone w firmie, badani w 2020 roku częściej niż w 2018 wskazywali analitykę danych i optymalizację produkcji, robotyzację linii produkcyjnych, drukowanie przestrzenne, cloudcomputing czy wykorzystywanie BigData.
W 70% firm, gdzie nastąpiła cyfryzacja odnośnie do sposobu pracy, okazuje się, że digitalizacja nastąpiła z powodu pandemii koronawirusa, a przynajmniej została z tego powodu przyspieszona. Niewiele mniejszy wpływ pandemii zaznaczył się w przypadku cyfryzacji procesów komunikacji z kontrahentami.
Większość przedstawicieli kadry zarządzającej przedsiębiorstw z branży produkcyjnej sektora MŚP ocenia obecną sytuację swojego przedsiębiorstwa w kontekście sukcesu, wyrażającego się głównie „utrzymaniem się na rynku” (58%), w następnej kolejności „pozyskaniem nowych klientów / utrzymaniem dotychczasowych” (49%), a na trzecim miejscu – „satysfakcją kadry zarządzającej z działalności firmy”.
Jedynie w co trzeciej firmie MŚP z branży produkcyjnej, jej kadra zarządzająca ocenia obecną kondycję przedsiębiorstwa jako lepszą niż prognozowano. W 29% przedsiębiorstw uznano natomiast, że obecna sytuacja jest gorsza niż się spodziewano. W pozostałych 38% firm oceniono aktualną kondycję jako zgodną z przewidywaniami, zrewidowanymi zapewne w sytuacji panującej pandemii, co każe przypuszczać, że obiektywnie sytuacja firm nie musi być korzystna.
Elementem, który, najczęściej wskazywany jest przez przedstawicieli kadry zarządzającej jako mający duży wpływ na obecny sukces firmy jest zdobycie nowych klientów lub rynków (57%); dalej wymieniano poprawę jakości produktów lub usług (46%), poprawę wydajności produkcji (44%), redukcję kosztów produkcji (44%) czy dotacje unijne (42%), a także umiejętność dostosowania się do zmieniających się potrzeb rynkowych (41%).
Na tym tle wdrażanie cyfrowych rozwiązań wymieniano stosunkowo rzadziej: wdrażanie cyfrowych rozwiązań technologicznych – 17%, rozwiązania cyber-fizyczne – 13%, cyfryzacja w zarządzaniu firmą – 12%. Znacznie częściej o rozwiązaniach tych mówiono, jako o przewidywanym czynniku przyszłego sukcesu – w perspektywie najbliższych 3 lat.
Samoocena ze strony kadry zarządzającej odnośnie do kompetencji w zakresie technologii związanych z Industry 4.0 była generalnie niższa niż w przypadku umiejętności zarządczych wykorzystywanych przy kierowaniu firmą. Umiejętności przywódcze, zarządzanie danymi i informacjami czy personelem w około 80% wskazywane było jako wystarczające lub przewyższającym w stosunku do potrzeb. Tymczasem znajomość najwyżej uplasowanych kompetencji merytorycznych, jakimi są analityka danych i optymalizacja produkcji, została oceniona za w pełni wystarczającą jedynie przez 55% ankietowanych przedstawicieli C-level.
Źródło: Siemens
