Internet rzeczy jako nowy trend w branży produkcyjnej

915

Szybki rozwój światowej gospodarki stanowi dla współczesnych producentów ogromne wyzwanie. Aby sprostać oczekiwaniom klientów, muszą oni spełniać wiele wymagań takich jak indywidualne podejście do transakcji, wyższa jakość produktów, większa dostępność, szybsze procesy produkcyjne oraz szerszy asortyment produktów. Klienci stali się bardziej wybredni. Oczekują produktów doskonałych, dostępnych „od zaraz”, w przystępnej cenie.

Technologia w branży produkcyjnej

Ostatnie dziesięciolecia to okres szybkiego rozwoju technologii oraz jego wpływu na wszystkie branże, w tym na produkcję. Aby utrzymać się na rynku, firmy produkcyjne muszą inwestować w nowe rozwiązania biznesowe i oprogramowanie IT.
Właściciele firm szukają narzędzi, które pozwolą im na nowoczesne zarządzanie, podnoszące ich konkurencyjność a zarazem szanse na rynku. Koniecznością staje się wsparcie systemu ERP, jak Microsoft Dynamics NAV, który rozbudowany o funkcjonalności branżowe, pozwala podnieść produktywność pracowników i usprawnić procesy biznesowe. Poprawa szybkości działań przedsiębiorstw przy jednoczesnym podniesieniu jakości oraz estetyki produktów jest gwarancją sukcesu przedsiębiorstwa produkcyjnego.

Obecnie największe szanse rozwoju daje system ERP, zintegrowany z rozwiązaniami dla biznesu. Jednak już w niedługim czasie systemy ERP będą połączone z koncepcją Internetu Rzeczy, przynosząc jeszcze więcej możliwości, danych, informacji przydatnych w procesie produkcyjnym.

– Według przewidywań ekspertów, do 2020 roku blisko 20.8 mld urządzeń będzie opartych na koncepcji Internetu rzeczy
– 41% producentów na świecie deklaruje częste korzystanie z inteligentnych czujników i biosensorów
– Nowoczesne urządzenia noszone (wearables) staną się coraz popularniejszą formą zabezpieczenia bezpieczeństwa pracowników, przyczyniające się do podnoszenia poziomu ich świadomości, wiedzy i jakości obsługi klienta.

Nastała epoka Internetu rzeczy

Internet rzeczy (z ang. Internet of Things – IoT) to koncepcja według której przedmioty mogą gromadzić, przetwarzać i wymieniać między sobą dane za pośrednictwem sieci internetowej. Wśród takich przedmiotów znajdują się artykuły gospodarstwa domowego, oświetleniowe, grzewcze a także inteligentne urządzenia noszone (ang. wearables).

Koncepcja Internetu rzeczy ma coraz większy wpływ na produkcję przedsiębiorstw, gwarantując producentom lepszy wgląd w realizowane procesy i operacje, przewidywane utrzymanie maszyn produkcyjnych oraz umożliwiając zdalne wsparcie dla klientów.

Internet rzeczy działa za pośrednictwem narzędzi, które upraszczają i obniżają koszty monitorowania oraz sterowania procesami produkcyjnymi. To technologia pozwalająca na bieżące zbieranie informacji o procesie wytwarzania. Pełny dostęp do danych o stanie maszyn technologicznych, narzędzi, parametrów, zachodzących procesów technologicznych a także rezultatów jakościowych oraz ilościowych, umożliwia planowanie przyszłych stanów i sterowanie, zapewniające ciągłość procesu produkcyjnego. By Internet rzeczy działał efektywnie, ważne jest stworzenie wspólnego ekosystemu, który byłby kompatybilny z rozwiązaniami różnych producentów.
Internet rzeczy w branży produkcyjnej

Już od pierwszych dni istnienia internetu, myślano o stworzeniu swoistego ekostystemu, połączonych i zintegrowanych ze sobą produktów, poczynając od urządzeń kuchennych aż po narzędzia budowlane. Internet rzeczy ma na celu połączyć wiele istniejących urządzeń na wspólnej infrastrukturze internetowej.

Internet rzeczy stał się rzeczywistością dzięki wszechobecnemu internetowi, wysokiej dostępności, coraz mniejszym czujnikom oraz chmurze obliczeniowej. Jednak mimo tego, że połączono już miliony urządzeń Internet rzeczy dopiero raczkuje. Zdaniem ekspertów, już niebawem nastąpi wielki rozwój tego trendu, a do 2020 roku już ponad 20.8 miliardów produktów będzie ze sobą połączonych w ramach Internetu rzeczy.

Dla producentów, Internet rzeczy to przede wszystkim dostęp do większej ilości danych, pozwalających na dokładniejsze monitorowanie procesów. Pozwala na efektywniejsze zarządzanie energią, infrastrukturą, automatyzacją, bezpieczeństwem oraz systemami powiadomienia awaryjnego. Dzięki możliwości zdalnego monitorowania systemów w czasie rzeczywistym, IoT otwiera nowe szanse biznesowe jak możliwość zdalnego wsparcia i serwisu dla klientów.

Obecnie najwięcej przedsiębiorstw wykorzystuje koncepcję Internetu rzeczy w branży transportowej i logistycznej. Czujniki wskazują pomiar zużycia paliwa lub informują o zdarzeniach drogowych. Według danych Urzędu Komunikacji Elektronicznej Internet rzeczy popularny jest także w branży handlowej (29% firm korzysta z urządzeń IoT). Według badań, w przyszłości trend nie będzie się zbytnio zmieniał. Nadal najwięcej korzyści w Internecie Rzeczy widzą przedstawiciele transportu (52% badanych) i handlu (41%).

W obecnych czasach koncepcja IoT w polskich przedsiębiorstwach produkcyjnych jest realizowana w minimalnym stopniu. Według danych Urzędu Komunikacji Elektronicznej, co czwarty przedsiębiorca zna koncepcję Internetu rzeczy, ale wyłącznie 3% firm wykorzystuje w codziennej pracy Internet Rzeczy, a 6% przedsiębiorców ma w planach wdrożyć rozwiązania Machine to Machine (M2M). Firmy produkcyjne są zamknięte na zachodzące zmiany. Podchodzą sceptycznie do możliwości wzajemnej komunikacji maszyn oraz urządzeń.

Wyzwania związane z zarządzaniem bezpieczeństwem

Mimo ogromnych możliwości, jakie daje Internet rzeczy, nadal budzi on sporo kontrowersji, głównie związanych z bezpieczeństwem i prywatnością. Podłączenie urządzeń do Internetu oznacza możliwość ich stałego monitorowania. W szczególności dotyczy to urządzeń przenośnych, które mogą dostarczać informacji na temat stylu życia czy zachowań, którymi użytkownicy wcale nie chcą się dzielić. Wśród głównych zagrożeń, które wiążą się z wykorzystaniem Internetu Rzeczy wymienia się bezpieczeństwo. Ponad 69% badanych osób boi się ataku na urządzenia Internetu Rzeczy, a 31% nieuprawnionego dostępu do danych. W konsekwencji aż 28% wdrożenie IoT oznacza mniejsze poczucie bezpieczeństwa.

Także przedsiębiorcy boją się o bezpieczeństwo swoich poufnych danych, które mogą dostać się w ręce niewłaściwych osób. Każda luka w zabezpieczeniach może się wiązać z kradzieżą danych lub udostępnieniem ich przez grupy hakerów. Ponadto, urządzenia te zbierają szczegółowe metadane, które posiadają relatywnie wysoką dokładność i wnikają w życie prywatne użytkowników. Jest to zjawisko budzące wątpliwości zarówno wśród firm, jak i wśród osób prywatnych. Pomimo pojawiających się niebezpieczeństw, Internet rzeczy to moc niesamowitych możliwości.

Inteligentne czujniki

Kolejnym wyzwaniem stojącym przed Internetem rzeczy jest wysoki koszt urządzeń oraz ich aktualizacje. O ile przeciętny użytkownik jest przyzwyczajony do częstych aktualizacji smartfonów, to aktualizacje sprzętu domowego czy maszyn produkcyjnych budzą więcej wątpliwości. Aby zintegrowane urządzenia ze sobą współpracowały muszą być aktualizowane na bieżąco, a zakup sprzętu co dwa lata jest opcją zbyt kosztowną.

Według badań przeprowadzonych przez Aberdeen Group, aż 41% zakładów produkcyjnych wykorzystuje czujniki danych. Dlaczego tak si
ę dzieje? Po pierwsze dlatego, że inteligentne czujniki mogą być dodawane do każdego typu urządzenia. Nie trzeba inwestować w nowoczesne, inteligentne narzędzia by czerpać dane i wiedzę o zachodzących procesach.

Po drugie możliwość wyprodukowania coraz mniejszych mikrochipów pozwala na produkcję czujników, które mogą być instalowane w niewielkich urządzeniach przenośnych, co jeszcze w niedalekiej przeszłości nie było możliwe. Kolejnym wyzwaniem było zasilanie bateryjne czujników, które muszą być stale aktywne, by móc na bieżąco monitorować. Nowoczesne czujniki redukują potrzebną moc wyłącznie do poziomu wymaganego by rozwiązać określony problem. Czujniki wymagają stałej łączności z internetem. W przeszłości było to trudne do osiągnięcia, ze względu na ograniczony zasięg i przepustowość. Obecnie, bariera ta jest pokonana dzięki mobilnym i bezprzewodowym technologiom.

Wraz ze wzrostem liczny sensorów, wymagane są silniejsze komputery, które poradzą sobie z ogromną liczbą danych. Obecnie na rynku dostępne są coraz lepsze komputery, z szybkim procesorem które są w stanie przetworzyć rosnącą liczbę danych.

Ostatnim ważnym czynnikiem, który odpowiada za proliferację technologii sensorycznej jest rosnący poziom zadowolenia konsumentów oraz ich wygoda. Możliwości teledetekcji inteligentnych czujników są ogromne. Mogą monitorować funkcje życiowe człowieka, komunikować się urządzeniom, pojazdom, maszynom produkcyjnym. W ten sposób procesy są bardziej wydajne, dzięki możliwości monitorowania ich w czasie rzeczywistym. Pozyskane dane mogą stać się źródłem optymalizacji oraz podstawą dla dalszej strategii rozwoju.

RFID

W przedsiębiorstwach produkcyjnych coraz częściej używa się technologii radiowych identyfikatorów (RFID) do sterowania łańcuchem dostaw. Elektroniczne etykiety są wykorzystywane także do monitorowania lokalizacji obiektów w danej chwili. W niedalekiej przyszłości pojawi się możliwość zapewnienia współdziałania różnego typu aplikacji, które będą odpowiedzialne za tworzenie produktu na różnych etapach jego życia. Technologia oparta na IoT może być także wykorzystywana w celu dostarczania użytkownikom informacji na temat zakupionego produktu, jak daty ważności, instrukcji obsługi etc. Taka forma identyfikacji okaże się pomocna przy walce z podróbkami.

W produkcji biosensory, czujniki oraz bioidentyfikatory są wykorzystywane przy kontroli prawidłowego przebiegu procesu, badania jakości produktu końcowego. Posiadają zastosowania przy monitorowaniu jakości produktów spożywczych jak zmian temperatury, procesów gnilnych. W ten sposób producent może zawczasu zareagować i wycofać produkty ze sprzedaży. Dodatkowo, maszyny produkcyjne w koncepcji IoT posiadają zestaw czujników, monitorujących stan podzespołów oraz ewentualną potrzebę ich konserwacji.

Analiza danych procesów produkcyjnych w czasie rzeczywistym zwiększa szanse na podniesienie efektywności i zysków przedsiębiorstwa. Szansę tą jeszcze poprawia zastosowanie technologii IoT wraz z odpowiednim oprogramowaniem jak system ERP. Urządzenia IoT powinny łączyć się z infrastrukturą chmurową.

Wearables – Technologie przenośne

Nowoczesne technologie wprowadzają obecnie nieograniczone możliwości dla rozwoju przedsiębiorstw. Jednak nie są nowością. Są one wykorzystywane już od lat dziewięćdziesiątych. Przykładem było urządzenie przenośne Xerox, które monitorowało ruch i zadania wykonywane przez pracownika, by przeanalizować jego szybkość i efektywność pracy. Wearables są w produkcji na bieżąco wykorzystywane, a technologia stale się rozwija. Pozwala nie tylko podnieść efektywność pracowników, ale również zabezpieczyć ich przed niebezpieczeństwami i nauczyć dobrych nawyków pracy.

Pomocna w zakładach produkcyjnych staje się także wirtualna rzeczywistość. Technologia jaka ukryta jest choćby w Microsoft HoloLens pozwala w sposób realistyczny różne scenariusze w pracy. W ten sposób łatwiej jest wdrożyć pracownika do pracy, obsługi maszyn, realizacji usług etc.

System ERP i Internet rzeczy w procesach produkcyjnych

Nowe trendy w biznesie koncentrują się na integracji dostępnych rozwiązań w celu osiągnięcia wyższej efektywności i optymalizacji procesów produkcyjnych. Mobilność, Business Intelligence, chmura obliczeniowa czy Internet rzeczy to nie są już puste hasła. To wyzwania, którym muszą sprostać współcześni przedsiębiorcy. Nadal niezastąpiony zostanie system ERP, ale łącząc go z koncepcją Internetu rzeczy firmy otrzymają zupełnie nową jakość procesów, produktów, obsługi i produktywność maszyn oraz pracowników. Integracja systemu ERP z urządzeniami IoT będzie stanowić nowa epokę dla przedsiębiorstw.

Optymalizacja procesu produkcyjnego jest zestawem działań, których celem jest znalezienie minimum albo maksimum funkcji celu przy narzuconych i zdefiniowanych ograniczeniach. Często za funkcją celu określa się koszty wyprodukowania produktu i planuje się ich minimalizację. Ograniczenia można określać jako zbiór nieprzekraczalnych parametrów produktu zdefiniowanych w procesie projektowania.

Obecnie stosowane systemy ERP mają wbudowane systemy analityczne, które pozwalają na ciągłe, bieżące śledzenie kosztów i zysków przedsiębiorstwa przy wykorzystaniu hurtowni danych. Dodatkowe aplikacje pozwalają także realizować planowanie strategiczne, pomiar realizacji strategii, zarządzanie ryzykiem, zarządzanie wartością itp. Obecnie możliwe to jest także w chmurze. Systemy ERP przynoszę wymierne efekty jeśli są zasilane danymi w czasie rzeczywistym, jednak najczęściej wymaga to udziału użytkowników. Przyjmując, że system ERP wykorzystuje dane, które wprowadzają głównie ludzie, to część z nich może być nieaktualna już w chwilę po wprowadzeniu do systemu a część może zawierać błędy spowodowane pomyłkami człowieka. System ERP w chmurze wraz z urządzeniami Internetu rzeczy pozwala na zbieranie danych o parametrach i zdarzeniach w systemie bez udziału użytkowników.

Warto również zwrócić uwagę na zagrożenia jakie niesie wykorzystanie Internetu rzeczy przy zarządzaniu produkcją. Wśród nich są:

– możliwość wystąpienia awarii systemów pomiarowych, czego efektem może być przetwarzanie fałszywych danych oraz błędne decyzje
– awaria sprzętu transmitującego dane w sieci lokalnej i dalej do Internetu
– przeciążenie łącza internetowego
– możliwość ataku na serwery i routery przedsiębiorstwa

Źródło: www.IT.integro.pl