Co robić, by być dobrym specjalistą z programowania sterowników logicznych Siemens SIMATIC?

981

Szukając ofert pracy dla programistów sterowników logicznych w Internecie można odnieść wrażenie, że każdy automatyk powinien znać się na czymś innym. Dla osób, które w produkcji i wszystkich branżach wykorzystujących rozwiązania automatyki spędziły już pewien czas, ten chaos wymagań jest jasny i oczywisty. Jest on wywołany tym, że każdy zakład produkcyjny, każdy układ i każde zastosowanie nawet tego samego sterownika różni się od siebie i wymaga innego podejścia. A do czynienia mamy przecież nie z jednym sterownikiem, ale z wieloma różnymi modelami wielu różnych producentów na całym świecie.

Do tego dochodzą połączenia z urządzeniami typu czujniki, roboty, obrabiarki CNC, sterowanie rozbudowanymi układami produkcyjnymi, spełniającymi określone cele biznesowe. Aby dotrzeć do poziomu efektywnej, samodzielnej pracy, mija dużo czasu. Jest to proces trudny, jednak dla pasjonatów bardzo ciekawy i angażujący. Na każdym kroku na zainteresowanych czeka nauka praktycznych aspektów produkcyjnego życia.

Co powinien umieć programista PLC?

Na starcie swojej przygody ze sterownikami programowalnymi należy określić ich przeznaczenie. Czy chcemy programować zaawansowane układy o dużej mocy, obsługujące linie produkcyjne w branży automotive, czy może sterować systemem automatyki domowej w nowo powstającej dzielnicy? Sterowanie to także maszyny obróbcze CNC, z których każda posiada własny sterownik o określonych możliwościach, zarządzający procesem poruszania się narzędzi po osiach układu. Określenie obszaru, w którym przyszły programista będzie się poruszać jest więc istotne z punktu widzenia między innymi producenta sterowników, który w wybranym obszarze dominuje. W branży produkcyjnej w Polsce producentem sterowników logicznych o najsilniejszej reprezentacji jest niewątpliwie Siemens z serią SIMATIC [1]. Prócz Siemensa w zakładach produkcyjnych w naszym kraju spotkać można mniej popularne sterowniki Mitsubishi [2], Allen-Bradley, Omron czy urządzenia takich firm jak Beckhoff, Moeller czy Wago programowalne w środowisku CoDeSyS [3]. Choć teoria sterowania jest dla wszystkich tych producentów taka sama, to praktyka wykorzystania, programowania i diagnozowania sterowników nieco się od siebie różni.

Najważniejsze są podstawy

Należy więc zacząć od tego, co najważniejsze, mianowicie od podstaw teorii sterowania właśnie. Wiedzę z tego zakresu najlepiej nabyć podczas studiów. Kierunek automatyka i robotyka oferowany jest przez wiele prestiżowych polskich uczelni w trybie stacjonarnym. Studia inżynierskie i magisterskie razem tworzą cykl 5-letni, podczas którego student uczy się algorytmiki w kontekście procesów wytwórczych. Poznaje zagadnienia związane z elektroniką, elektrotechniką, niezawodnością, redundancją i bezpieczeństwem oraz wiele innych tematów, niezbędnych w przyszłej pracy automatyka. Jednak, aby być dobrym programistą PLC należy poznać nie tylko samą teorię, która po jakimś czasie pracy zawodowej staje się pomijalna w kontekście zdobywanego doświadczenia. Niezwykle ważna jest także praktyka. Studenci mają okazję ćwiczyć pisane przez siebie programy na różnego rodzaju maszynach. Lepiej sytuowane uczelnie mają dostęp do najnowocześniejszego sprzętu. Czasami nawet organizowane są wyjazdy warsztatowe do współpracujących z Politechnikami firm produkcyjnych czy zajmujących się automatyką przemysłową, w celu przedstawienia przyszłym adeptom sztuk rzeczywistych warunków pracy w zawodzie. Taką możliwość mają jednak tylko niektóre placówki naukowe. Znaczna większość opiera się na przestarzałych rozwiązaniach o najsłabszej dostępnej mocy, ergo – najtańszych. Stąd wkraczając na rynek pracy można czuć się nieco zagubionym rozpoczynając pracę np. w firmie z branży automotive, gdzie wszystko jest nowe, czyste, schludne i do bólu precyzyjne. Wówczas szybkie przyjmowanie nowych treści staje się kluczowe.

Niezawodna praca własna

Jak w większości zawodów, niemożliwością jest osiągnięcie wysokiego poziomu kompetencji bez ciągłej pracy własnej. W przypadku automatyka, programisty sterowników PLC, praca zaczyna się już na etapie wdrożenia wstępnego w zagadnienie sterowania. Istotna jest znajomość budowy sterowników logicznych wybranego producenta oraz oprogramowania, które wykorzystywane jest do programowania akcji sterujących. W przypadku sterowników Siemens SIMATIC S7 może to być system Step 7, starszego typu, choć wciąż popularny, albo najnowocześniejsze TIA Portal. Dla programisty ważne jest także samodzielne wykorzystanie podstawowych i zaawansowanych funkcji programowania PLC, a także znajomość algorytmiki. Bez zrozumienia tego, jak działają procesy sterowania zaawansowanymi układami oraz umiejętności pisania algorytmów sterujących, bycie dobrym programistą jest możliwe wyłącznie w warunkach odtwórczych, kiedy otrzymujemy już gotowe rozwiązania do wdrożenia i powielania w hali produkcyjnej. Na rynku istnieje zapotrzebowanie zarówno na automatyków koncepcyjnych jak i reakcyjnych, więc obie opcje są dobre. Osiągnięcie wysokiego poziomu zaawansowania w programowaniu PLC Siemensa to także sprawna konfiguracja, obsługa i monitorowanie stanu sterowników SIMATIC, odpowiednia edycja i rozwiązywanie zadań sterowniczych, umiejętność posługiwania się językiem graficznym LAD i FBD, a przede wszystkim popularnym językiem programowania STL. Dostęp do ćwiczeń z tego zakresu kompetencyjnego jest więc niezwykle istotny. Stąd nawet osoby, które już pracują jako programista PLC lub właśnie skończyły studia na kierunku automatyka i robotyka, a ich wiedza jest imponująca, podejmą mądrą decyzję inwestując w konkretne kompetencje obsługi i programowania sterowników wybranego producenta i typu w celu dojścia w tym zakresie do perfekcji. Rozwiązaniem mogą być szkolenia i warsztaty lub wypożyczenie sterownika na własny użytek. Nawet zakup sterownika prostszego typu wraz z systemem sterowania może okazać się dobrą decyzją dla kogoś, kto wiąże z PLC swoją przyszłość zawodową. Praca własna jest bowiem kluczowym elementem w dochodzeniu do zaawansowania w większości zawodów, szczególnie zaś tych, w których postęp technologiczny jest tak gwałtownie odnotowywany, jak ma to miejsce w przypadku automatyki przemysłowej.

Autor: mgr inż. Agnieszka Hyla, Konsultantka ds. optymalizacji produkcji Centrum Szkoleń Inżynierskich EMT-Systems Sp. z o. o.

Źródła:
[1] Kursy: Programowanie sterowników Siemens, EMT-Systems sp. z o. o., http://emt-systems.pl/programowanie_sterownikow_siemens.html, dostęp z dnia 12.02.2018
[2] Kursy: Programowanie sterowników Mitsubishi, EMT-Systems sp. z o. o., http://emt-systems.pl/sterowniki_mitsubishi.html, dostęp z dnia 12.02.2018
[3] Szkolenia z programowania sterowników PLC w środowisku CoDeSyS, EMT-Systems sp. z o. o.,http://emt-systems.pl/sterowniki_mitsubishi.html który prowadzi co http://emt-systems.pl/sterowniki_mitsubishi.html